موضوع مجوسیان ارتباط تنگاتنگی با سنت های میلاد مسیح دارد. واقعاً کمتر کسی وجود دارد که تصاویر پرستش سه مرد مجوسی به همراه شبانان در بیت لحم در آخوری که عیسی در آن به دنیا آمده را ندیده باشد. ولی آیا این سنت ها صحیح هستند؟ مجوسیان که بودند؟ آیا واقعاً سه نفر بودند؟ از کجا آمده بودند؟ آنها در کجا با مسیح ملاقات کردند؟ کتاب مقدس درباره آنها چه می گوید؟
مجوسیان که بودند و چند نفر بودند؟
در کتاب مقدس به اسامی این مجوسیان اشاره ای نشده است. پس هر اسمی که به عنوان اسامی مجوسیان شنیده اید، چیزی جز سنت نیستند.
درباره تعدادشان باید گفت که اگرچه کتاب مقدس می گوید که آنها سه هدیه طلا، کندر و مر (متی ۲:۲۱) آوردند، اما هیچ کجا نمی گوید که آنها سه نفر بودند.تنها اشاره ای که در کتاب مقدس شده این است که آنها بیش از یک نفر بودند ( مجوسیان، جمع مجوس به معنای ستاره شناس و فرد حکیم و داناست). حال اینکه چند نفر بودند را ما نمی دانیم و کتاب مقدس هم چیزی در این مورد نمی گوید. اما پیداست که حداقل بیش از دو یا سه نفر بوده اند. زیرا سفر بدین طول و درازی به بیت لحم در آن زمان ها معمولاً توسط کاروان های بزرگ انجام می شده تا امنیت سفر بیشتر باشد.
در مورد هویت این مجوسیان هم، در اصل یونانی کتاب مقدس در متی ۲:۱ برای مجوسیان از واژه “مگوس” استفاده شده است. این واژه در یونانی همانند فارسی به افرادی اتلاق می شد که عضوی از طبقه روحانیون و حکیمان در میان پارسی ها، مادی ها و بابلی ها بودند و به کار های ستاره شناسی، طالع بینی و سحر و جادو مشغول بودند . ترجمه باستانی عهد عتیق در کتاب دانیال همین واژه را به کار برده است (دانیال ۲: ۱۲، ۱۸، ۲۴، ۲۷، ۵: ۷-۸) پس وقتی که مثلاً در کتاب دانیال ۵:۱۱ می گوید دانیال “رئیس مجوسیان” شد یعنی او رئیس طبقه دانایان و حکیمان شد. این واژه به غیر از این معنا، معنای جادوگر و یا ساحر را هم می دهد ( اعمال ۱۳: ۶، ۸). اما در موضوع مورد بحث ما مشخص است که مجوسیانی که به دیدار مسیح آمدند از طبقه نخست جامعه یعنی حکما و علما بودند( زیرا یک جادوگر به هیچ وجه پسر خدا را پرستش نمی کند).
آیا مجوسیان زمان تولد عیسی در آنجا حاضر بودند؟
همه ما در طول ایام کریسمس تصاویری از مجوسیان و شبانان را دیده ایم که در حال پرستش عیسی نوزاد در آخوری هستند. هرچقدر هم این سنت وارد فرهنگ عام شده باشد باز این تصویر واقعیت چیزی که اتفاق افتاد نیست. اولین جایی که درباره ملاقات مجوسیان با عیسی نوزاد می خوانیم در متی ۲: ۱ است. در آنجا می خوانیم:
متی ۲: ۱
” چون عیسی در دوران سلطنت هیرودیسِ پادشاه، در بیت‌لِحِمِ یهودیه به دنیا آمد، چند مجوس از مشرق زمین به اورشلیم آمدند “
طبق این متن، مجوسیان پس از تولد عیسی به اورشلیم رسیدند. بنابراین اینکه آنها در اورشلیم ماندند و رویداد های متی ۲: ۲-۹ را انجام دادند (و پرسیدند: کجاست آن مولود که پادشاه یهود است؟ زیرا ستاره او را در مشرق دیده‌ایم و برای سجده او آمده‌ایم. چون این خبر به گوش هیرودیسِ پادشاه رسید، او و تمامی اورشلیم با وی مضطرب شدند. هیرودیس همه سران کاهنان و علمای دینِ قوم را فراخواند و از آنها پرسید: مسیح کجا باید زاده شود؟ پاسخ دادند: در بیت‌لِحِمِ یهودیه، زیرا نبی در این‌‌باره چنین نوشته است: ای بیت‌لِحِم که در سرزمین یهودایی، تو در میان فرمانروایان یهودا به‌هیچ‌روی کمترین نیستی، زیرا از تو فرمانروایی ظهور خواهد کرد که قوم من، اسرائیل، را شبانی خواهد نمود. پس هیرودیس مُغان را در نهان نزد خود فراخواند و زمانِ دقیقِ ظهور ستاره را از ایشان جویا شد. سپس آنان را به بیت‌لِحِم روانه کرد) نشان می دهد که آنها آنطور که سنت ها می گویند در همان شب تولد عیسی نزد او نرفتند. به علاوه، متی ۲: ۱۱ می گوید:
متی ۲: ۱۱
” چون [مجوسیان] به خانه در‌‌آمدند و کودک را با مادرش مریم دیدند، روی بر زمین نهاده، آن کودک را سجده نمودند. سپس صندوقچه‌های خود را گشودند و هدیه‌هایی از طلا و کندر و مُر به وی پیشکش کردند. “
همانطور که می بینید، مجوسیان وقتی به بیت لحم رسیدند عیسی را در آخور ملاقات نکردند. بلکه آیه می گوید که آنها به خانه ای رفتند. یعنی جایی که مریم و یوسف معمولاً و به طرزی عادی زندگی می کردند. پس مشخص است که آن شب، شب تولد عیسی نبوده، بلکه پس از تولدش بوده است (متی ۲: ۱). پس می توان نتیجه گرفت که یوسف و مریم پس از تولد عیسی در بیت لحم در همانجا در خانه ای ساکن شدند.
به علاوه، همانطور که متی در ۲:۱۱ می گوید وقتی مجوسیان به بیت لحم رسیدند عیسی دیگر نوزاد نبود. بلکه یک کودک خردسال بود. متی ۲: ۱۶-۱۸ درباره سن عیسی موقع ملاقات مجوسیان می گوید که هیرودیس پس اینکه فهمید مجوسیان او را فریب داده اند و به او گزارش نداده اند، چنین دستور داد:
متی ۲: ۱۶-۱۸
” چون هیرودیس دریافت که مُغان فریبش داده‌اند، سخت بر‌‌آشفت و دستور داد تا در بیت‌لِحِم و اطراف آن همه پسران دو ساله و کمتر را، مطابق با زمانی که از مُغان تحقیق کرده بود، بکشند. آنگاه آنچه به زبان اِرِمیای نبی گفته شده بود، به حقیقت پیوست که: صدایی از رامه به گوش می‌رسد، صدای شیون و زاری و ماتمی عظیم. راحیل برای فرزندانش می‌گرید و تسلی نمی‌یابد، زیرا که دیگر نیستند. “
در اینجا مهم است که تأکید کنیم که طبق این آیه، هیرودیس بر اساس زمانی که از مجوسیان قول همکاری گرفته بود، محدودیتی سنی برای کشتن فرزندان پسر قرار می دهد: دو سال و یا کمتر. هیرودیس در متی ۲:۷ طی بازجویی خود از مجوسیان، از آنها زمان دقیق ظهور ستاره را خواست و از روی همین زمانی که آنها به او دادند هم سن عیسی را حدس زد. پس، اگر عیسی در زمان ظهور ستاره اش در “مشرق زمین” به دنیا آمده باشد، می توان نتیجه گرفت که زمان ملاقات مجوسیان با عیسی ممکن است بیش از دو سال هم طول کشیده باشد. زیرا از مشرق زمین تا بیت لحم زمان بسیار لازم بوده تا مجوسیان خود را به آنجا برسانند.
نتیجه گیری:
آ ) کتاب مقدس در هیچ کجا نمی گوید که مجوسیان سه نفر بودند و یا نام آنها را بیان نمی کند.
ب ) مجوسیان، افراد فرهیخته ای بودند که از مشرق زمین آمده بودند.
پ ) مجوسیان عیسی را در شب تولدش ملاقات نکردند. طبق کتاب مقدس، وقتی آنها عیسی را دیدند، او نوزادی در آخور خوابیده نبود. بلکه خردسالی بود که در خانه ای زندگی می کرد و ممکن است که حتی سنش بیش از ۲ سال بوده باشد.
