دوم سموئیل Second Samuel
کتاب دوم سموئیل نیز از جمله کتابهای تاریخی در عهد قدیم است که از ۲۴ فصل و ۶۹۵ آیه تشکیل شده و همانند کتاب اول سموئیل نام خود را از آخرین ”داور“ اسرائیل گرفته است. کتاب دوم سموئیل در واقع شروعی از نقطه پایانی کتاب اول سموئیل است. این کتاب در درجه نخست نقل کننده حکایت سلطنت داود و بزرگترین پادشاه اسرائیل است. و در اصل این کتاب به قدرت رسیدن داود پس از مرگ شائول و پیروزیهای سپاه وی بر دشمنان اسرائیل را مورد بررسی قرار میدهد.
نویسنده
کتابهای اول و دوم سموئیل در ابتدا بصورت یک کتاب واحد و همانند الباقی کتابهای عهد قدیم در اصل به زبان عبری نوشته شده است. افرادی که در ترجمه کتاب عهد قدیم به زبان یونانی نقش داشتند این کتاب را به دو بخش تقسیم کردند.
در این کتاب ما با نام خاصی که دلالت بر نویسنده این کتاب داشته باشد روبرو نمی‌شویم. احتمالا این کتاب از جمع آوری اسناد مکتوب توسط ناتان نبی، جاد نبی، و سموئیل نبی بوجود آمده است؛ انبیایی که از آنها در کتاب اول تواریخ ۲۹: ۲۹ نام برده شده است.
فرایند تاریخی
پس از شکست شائول در زمامداری اسرائیل، کتاب دوم سموئیل، داود را به عنوان پادشاه حقیقی و نماینده دلخواه و مطلوب خداوند در امور اسرائیل به تصویر می‌کشد. خداوند در تحت حکومت داود سبب کامروایی و شکست دشمنان و تحقق وعده‌های خود شد.
در تحت حکومت داود، اسرائیل متحد گشته و مرزهای آن بر طبق وعده عهد خداوند به ابراهیم از مصر تا رود فرات گسترش مییابد (پیدایش ۱۵: ۱۸). و اورشلیم همچنین به مرکز عبادت قوم و به پایتخت سیاسی کشور تبدیل میشود. داود نمونه و الگوی پادشاهی اسرائیل بود، و تمام پادشاهان آینده باید بر اساس معیارهای داود سنجیده و ارزیابی شوند.
این کتاب تاریخ دوران سلطنت داود را که در حدود سالهای ۱۰۱۰ تا ۹۷۰ قبل از میلاد رخ داده است به نمایش می‌گذارد. همانطور که خداوند به ابراهیم وعده داده بود مرزهای اسرائیل تقریبا از مصر تا فرات گسترش مییابد. زمانی که داود موفقیتهای بسیاری کسب کرده بود با گناه بر ضد بَتْشَبَع و اُوریا، هم پادشاهی و هم خانواده او در آشفتگی و گرداب می‌افتند و پسر او ابشالوم بر علیه پدرش داود طغیان می‌کند.
وقایع
کتاب دوم سموئیل ثبت کننده ظهور، سقوط، و احیای پادشاهی داود است. در این دوران هر دوازده طایفه اسرائیل کاملا با یکدیگر متحد شده و در تحت اقتدار حکومت مرکزی قرار می‌گیرند. ده فصل اول این کتاب پیروزیهای داود در نبرد، ستایش و تقدیر از او توسط مردم، دلسوزی نسبت به فقیران، و پارسایی او در مقابل خداوند را ثبت می‌کند. ما شاهد رقص داود در خیابان و در شهر اورشلیم در زمان بازگشت صندوق عهد هستیم و همچنین احسان داود به مَفیبوشت بخاطر یوناتان را می‌بینیم که از دوستان وفادار داود بود.
متاسفانه در فصلهای بعدی ما رابطه نامشروع داود با بَتْشَبَع و به دنبال آن یک سری فاجعه مصیبت بار را می‌بینیم؛ مرگ فرزند کوچک داود از بَتْشَبَع، تجاوز به تامار دختر داود توسط آمون پسر داود را می‌بینیم و سپس شاهد قتل آمون توسط برادر تامار و در نهایت طغیان و مرگ ابشالوم پسر دیگر داود هستیم.
علیرغم وجود آشفتگی در دوران نهایی سلطنت داود، داود از بخشندگی و لطف خدا بهره‌مند بود، او همواره با قلبی توبه کار به حضور خداوند می‌رفت و این چیزی بود که سبب خشنودی خداوند می‌شد.
داود، یوآب، میکال، ابنیر، بَتْشَبَع، ناتان، و ابشالوم از شخصیتهای اصلی این کتاب محسوب می‌شوند که در تاریخ اسرائیل صاحب نقش بودند.
منبع: رازگاه
