۱نیکنامی از ثروت هنگفت بهتر است و محبوبیت از طلا و نقره.
۲فقیر و ثروتمند یک وجه مشترک دارند: هردوی آنها را خداوند آفریده است.
۳شخص باهوش خطر را می‌بیند و از آن دوری می‌کند، امّا آدم نادان به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.
۴↵ نتیجهٔ فروتنی و اطاعت از خداوند، ثروت و احترام و عمر طولانی است.
۵راه شریران پر از خارها و دامهاست. اگر جان خود را دوست داری از رفتن به آن راه خودداری کن.
۶↵ کودک را در راهی که باید برود، تربیت نما و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.
۷فقیر، اسیر ثروتمند است و کسی‌که قرض می‌گیرد، غلام قرض‌دهنده.
۸هر که ظلم بکارد، همان را درو خواهد کرد و قدرتش درهم خواهد شکست.
۹شخص سخاوتمند برکت خواهد یافت، چون خوراک خود را با فقرا تقسیم می‌کند.
۱۰شخص مسخره‌کننده را بیرون انداز تا دشمنی و کشمکش و فحاشی خاتمه یابد.
۱۱کسی‌که قلب پاک و کلام دلنشین را دوست داشته باشد، حتّی پادشاه هم او را دوست خواهد داشت.
۱۲خداوند حافظ راستی است و سخنان دروغ را باطل می‌سازد.
۱۳آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم، شیر مرا خواهد خورد.»
۱۴سخنان زن بدکار مانند یک دام، خطرناک است و هرکسی که مورد غضب خداوند باشد، در آن گرفتار می‌شود.
۱۵حماقت در وجود کودک نهفته است، امّا تنبیه آن را از او بیرون می‌کند.
۱۶کسی‌که به‌خاطر نفع خود به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه بدهد، سرانجام گرفتار فقر خواهد شد.
گفتار حکیمانه
۱۷به سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم، گوش بده و آنها را یاد بگیر، ۱۸زیرا یادآوری و بیان آنها تو را شادمان می‌سازد. ۱۹این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد. ۲۰من این سی مَثَل را که پر از حکمت و نصیحت است، برای تو نوشته‌ام ۲۱تا حقیقت را همان‌طور که هست به تو یاد بدهم و تو نیز آن را به کسانی‌که از تو می‌پرسند، تعلیم دهی.
۱
۲۲به شخص فقیری که پشتیبانی ندارد، ظلم نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال نساز. ۲۳زیرا خداوند به داد آنها می‌رسد و کسانی را که به آنها ظلم کرده‌اند، به سزای کارهایشان می‌رساند.
۲
۲۴با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن، ۲۵مبادا تو نیز مانند آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.
۳
۲۶ضامن کسی نشو و تعهّد نکن که او قرض خود را ادا خواهد کرد، ۲۷زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.
۴
۲۸حدود زمین خود را که اجدادت از قدیم تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.
۵
۲۹آیا شخصی را که در کار خود مهارت دارد، می‌بینی؟ او نزد مردمِ عادی باقی نخواهد ماند، بلکه در حضور پادشاهان خدمت خواهد کرد.
۶