19
1بر اشخاص شریر حسادت نورز و آرزوی دوستی با آنها را نداشته باش، 2زیرا تمام فکر آنها این است که به مردم ظلم کنند، و هرگاه که دهان باز میکنند، دربارهٔ شرارت گفتوگو میکنند.
20
3خانه بر اساس حکمت و عقل آباد میگردد و 4با دانایی اتاقهای آن از اسباب نفیس و گرانقیمت پُر میشوند.
21
5شخص دانا و فهمیده، از قدرت زیاد برخوردار است و همیشه به قدرت خود میافزاید.6پیروزی در جنگ بستگی به تدبیر خوب و مشورت زیاد دارد.
22
7شخص احمق نمیتواند به حکمت دست یابد. وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار میگیرد، او حرفی برای گفتن ندارد.
23
8کسیکه دایم نقشههای پلید در سر میپروراند، دردسرآفرین خوانده خواهد شد.9نقشههای آدم احمق، گناهآلودند و کسیکه دیگران را مسخره میکند، مورد نفرت همهٔ مردم میباشد.
24
10اگر نتوانی سختیهای زندگی را تحمّل کنی، شخص ضعیفی هستی.
25
11از نجات دادن کسیکه به ناحق محکوم شده است، کوتاهی نکن. 12نگو که از ماجرا بیخبر بودهای، زیرا خدایی که جان تو را در دست دارد و از دل تو آگاه است، میداند که تو از همهچیز باخبر بودهای. او هرکسی را مطابق کارهایش جزا میدهد.
26
13-14فرزندم، همانطور که خوردن عسل دهان تو را شیرین میکند، کسب حکمت نیز برای جان تو شیرین خواهد بود. کسیکه حکمت میآموزد، آیندهٔ خوبی در انتظارش میباشد و امیدهایش برباد نمیرود.
27
15مانند بدکاران نباش که منتظر هستند تا خانهٔ مردم درستکار را غارت و ویران کنند،16زیرا شخص درستکار حتّی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برمیخیزد، ولی اشخاص بدکار، گرفتار بلا شده سرنگون میگردند.
28
17وقتی دشمنانت دچار مصیبت میشوند، خوشحال نشو و هنگامیکه میافتند خوشی نکن، 18زیرا خداوند، این کار تو را میبیند و نمیپسندد و آنگاه از مجازات آنها دست برمیدارد.
29
19بهخاطر مردم بدکار، تشویش نداشته باش و به آنها حسادت نورز، 20زیرا شخص بدکار، آیندهای ندارد و چراغش خاموش میشود.
30
21فرزندم از خداوند و پادشاه بترس و با کسانیکه علیه آنها شورش میکنند، همدست نشو. 22زیرا نابودی آنها ناگهانی است و کسی نمیداند که خداوند و پادشاه چه بلایی بر سر آنها میآورند.
چند سخن حکیمانهٔ دیگر
23مردان حکیم این سخنان را نیز گفتهاند:
قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند. 24هرکسی که به مجرم بگوید: «تو بیگناه هستی»، مورد لعنت و نفرت مردم قرار میگیرد. 25امّا شخصی که گناهکار را محکوم کند، کامیابی و خوشی نصیبش میشود.
26پاسخ صادقانه نشانهٔ دوستی حقیقی میباشد.
27اول کسب و کار خود را سر و سامان بده، آنگاه خانه و خانواده تشکیل بده.
28برضد همسایهات شهادت دروغ مده و سخنان غلط دربارهاش بر زبان نیاور.29نگو: «همان بلایی را که بر سر من آورده، بر سر خودش میآورم.»
30از کنار مزرعهٔ آدم تنبل و تاکستان شخص نادان گذشتم. 31در همهجا خار روییده بود. علفهای هرزه زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فروریخته بود. 32با دیدن این منظره به فکر فرورفتم و این درس را آموختم: 33کسیکه دست بر روی دست میگذارد و پیوسته میخوابد، 34عاقبت تنگدستی همچون راهزن مسلّحی به سراغش میآید.