متن یونانی انجیل متی فصل دوم، مردانی را که از مسیح دیدار کردند، “مجوسی” می نامد. با خواندن متن درمی یابیم که آنان افرادی خردمند و ثروتمند بودند از اهالی “مشرق زمین”.
آن ها از ستاره شناسی آگاهی داشتند وهدایایی را به عیسی تقدیم کردند که برازنده پادشاهان بود.
در اعمال رسولان فصل ۱۳ آیه ۶ واژه یونانی “مجوسی” برای “جادوگر” استفاده شده. در عهدعتیق به زبان یونانی، واژه “مجوس” در دانیال (فصل ۲ آیه ۲) مشاهده می شود.
خوشبختانه متون باستانی نظیر آثار “یوسفوس” مورخ یهودی قرن اول میلادی و “هرودوت” تاریخ نگار یونانی، تصویر روشنی از “مجوسیان” ارائه داده اند.
طبق گزارش هرودوت، ظهور مجوسیان به حدود هفتصد سال قبل از میلاد مسیح باز می گردد. آنان فعالیت خود را در امپراطوری “مدیان” آغاز کردند. اما در زمان تولد مسیح، مجوسیان از طبقه کاهنان بودند که در امپراطوری پارت می زیستند. آنچه مسلم است آنان افراد مهم و بانفوذ در امپراطوری پارت بوده اند.
برخی از مسیحیان تصور می کنند که مجوسیان، شاهزاده یا پادشاه بوده اند. اما انجیل متی، مورخان قرن اول میلادی و هم چنین پدران کلیسا، چنین ادعایی را تایید نکرده اند.
عده ای نیز معتقدند که تعداد مجوسیان سه نفر بوده است. دلیل آن ها تعداد هدایایی است که به مسیح کوچک اهداء کرده اند. اما در این مورد نیز با قطع و یقین نمی توان اظهار نظر کرد. آنچه از متن انجیل متی درمی یابیم تعداد آن ها بیش از یک نفر بوده است.
بعضی نیز این پرسش را مطرح کرده اند که آیا مجوسیان یونانی یا رومی نبوده اند؟ همان طور که قبلا ذکر شد طبق گزارش متی، آنان در سرزمین های شرقی می زیستند (امپراطوری پارس/ پارت).
اغلب این سوال پرسیده می شود که آیا مجوسیان، مسیح کوچک را در آخور (طویله) دیدند؟ پاسخ منفی است. متی به روشنی ذکر می کند که مجوسیان وارد خانه شدند (متی فصل ۲ آیه ۱۱).
سوال دیگر آن است که به هنگام دیدار مجوسیان، آیا مسیح نوزاد بود یا کودک دو ساله؟
طبق گزارش لوقا، مسیح در روز هشتم ختنه شد (فصل ۲ آیه ۲۱). طبق شریعت یهود، فرزند ارشد یک ماه بعد از تولد به خدا تقدیم می شد (خروج فصل ۱۳ آیه ۱۱، اعداد فصل ۱۸ آیات ۱۵- ۱۶). یوسف و مریم برای تقدیم کودک، به اورشلیم سفر کردند (لوقا فصل ۲ آیات ۲۲- ۲۴).
طبق شریعت، مادر نوزاد پسر تا چهل روز و مادر نوزاد دختر تا هشتاد روز بعد از تولد نوزاد، ناپاک بود و اجازه نداشت وارد معبد شود (لاویان فصل ۱۲ آیات ۲- ۶). خداوند به قوم اسرائیل درباره تفاوت زایمان پسر و دختر اشاره کرد (لاویان فصل ۱۲ آیات ۲- ۵).
نشریه پزشکی بریتانیا گزارش داد که زایمان نوزاد پسر برای مادران و پزشکان به مراتب دشوارتر از زایمان دختر است. این نشریه می افزاید:”موقعیت آناتومی نوزاد در رحم در مورد پسران متفاوت از دختران است. هم چنین تحلیل رفتن نیروی عضلانی مادر که دارای جنین پسر در دوران بارداری است، می تواند عامل بالقوه برای زایمان دشوار باشد”.
بعد از اتمام این دوره، والدین موظف بودند بره یا دو قمری را قربانی کنند. لوقا گزارش می دهد که یوسف و مریم، پرنده قربانی کردند. این به آن معناست که توانایی خرید گوسفند را نداشتند.
اگر مجوسیان قبل از تقدیم نوزاد، مسیح کوچک را ملاقات کرده بودند، با توجه به دریافت هدایای گرانقیمت، یوسف و مریم به راحتی قادر بودند گوسفندی بخرند. مسیح در آخور متولد شد و به هنگام تقدیم او به خدا، والدین استطاعت مالی نداشتند تا قربانی گرانقیمت را تهیه کنند. مسیح به خاطر بشر گناهکار کوچک و حقیر شد، تا انسان ها از قلمرو گناه نجات یافته و فرزند خداوند شوند.
از سوی دیگر، وقتی هیرودیس متوجه شد که مجوسیان برای ارائه گزارش به اورشلیم بازنگشتند، بسیار خشمگین شد و دستور داد تا تمام کودکان دو ساله و کم تر را در بیت لحم به قتل برسانند (متی فصل ۲ آیه ۱۶). بنابراین به هنگام دیدار مجوسیان از عیسی، او دو ساله بود یا حداقل بیش از دو ماه داشت.
چرا هیرودیس، دستور قتل کودکان دو ساله و کم تر را صادر کرد؟ شاید مجوسیان به هیرودیس گفته بودند که دو سال قبل ستاره را دیده اند. پس هیرودیس حدس زد که شاید عیسی اکنون دو ساله باشد. ناگفته نماند که دیدن ستاره در دو سال قبل، دلیل بر آن نبود که عیسی دو ساله باشد. شاید ستاره ظاهر شد تا مجوسیان را وادار به سفر نماید. در آن روزگار از وسایل نقلیه امروزی مانند اتومبیل، قطار و هواپیما خبری نبود. بنابراین آنان می بایست مسافت طولانی را در زمان طولانی با اسب یا شتر طی می کردند تا به مقصد برسند.
یوسف و مریم طبق دستور فرشته، به مصر گریختند (متی فصل ۲ آیات ۱۳- ۱۵). شکی نیست که هدایای گرانقیمت مجوسیان، در رفع نیازها و تهیه مایحتاج روزانه به آنان کمک موثری نمود. آیا به یاد می آورید که چگونه در زمان های مناسب، خداوند نیازها و احتیاجات شما را برآورده ساخت؟
مجوسیان چگونه پی بردند که “ستاره جدید” نشانگر پادشاه یهود است؟
بعد از سقوط بابل (دوم پادشاهان فصل های ۲۴-۲۵)، بسیاری از یهودیان تبعیدی ترجیح دادند تا در بین النهرین (عراق) و امپراطوری پارس اقامت دائمی داشته باشند، زیرا شنیده بودند که سرزمین اسرائیل محل سکونت غیریهودیان شده و شهرهای آن منطقه ویران و ناامن است.
بنابراین در طی چند قرن، مذهب یهود در مشرق زمین فعال بود. وجود مذهب یهود، دلیلی بود بر آگاهی و شناخت مجوسیان از تولد پادشاه یهود (متی فصل ۲ آیه ۲). بعضی از مفسرین بر این باورند که شاید مجوسیان دست نوشته های ملل مختلف از جمله عهدعتیق را خوانده بودند.
برخی دیگر از مفسران معتقدند که مجوسیان، یهودیان مقیم امپراطوری پارس بودند و به همین دلیل از پیشگویی های عهدعتیق درباره آمدن مسیح موعود مطلع بودند. این احتمال هم وجود دارد که خدا از طریق خواب با مجوسیان درباره معنای ستاره سخن گفته بود. زیرا خدا از طریق خواب به مجوسیان هشدار داد به اورشلیم مراجعت نکنند و از راه دیگری به وطن باز گردند (متی فصل ۲ آیه ۱۲).
نویسنده مقاله: مهران پورپشنگ
