به طور کلی در جهان مسیحیت سه شکاف عمده رخ داده که باعث ایجاد فرقه های بزرگ درون مسیحی شده است. شکاف اول در درون امپراطوری بیزانس یا رم شرقی رخ داد که موجب ایجاد فرقه هایی نظیر تسطوری، یعقوبی، آریانیسم و غیره شده. شکاف دوم در خود امپراطوری بزرگ رم صورت گرفت که زمینه ایجاد دو فرقه بزرگ کاتولیک و ارتدکس را فراهم آورد و شکاف سوم در اروپای غربی ایجاد شد که موجب استقلال کشورهای اروپای غربی از پاپ و کلیسای رم و ایجاد فرقه های پروتستان گشت.
در مورد این تحقیق لازم است نکاتی را شرح دهم
۱: این تحقیق تنها به ذکر نام فرقه های مسیحی اشاره کرده است و توضیح دادن هر یک مستلزم فضای گسترده ای است که احجم محدود یک وبلاگ ، چنین امکانی را فراهم نمی سازد .
۲: این تقسیم بندی ، همهء فرقه های مسیحی را شامل نشده بلکه مهمترین آنها می باشد.
۳: وجود زیر شاخه ها در درون یک کلیسا یا گروه بزرگ الزاماً به معنی آن نیست که آن زیر شاخه یا فرقه هم از فرقه های آن گروه است بلکه می تواند به معنای این باشد که آن فرقه به عنوان بدعت در درون آن کلیسا ایجاد شده است مثل آریانیسم در کلیسای ارتودکس .
۴: برخی از فرقه ها هم اکنون از بین رفته اند ولی به لحاظ اهمیت تاریخیشان در اینجا آورده شده اند نظیر گنوستیسیزم .
تقسیم بندی کلی فرقه های مسیحی
گروه اول فرقه های کلیسای ارتودکس
آریانیسم ( عقائد اسقف آریوس) ARIANISM
سابوردیانیسم ( مادون بودن) SUBORDIANISM
مونوتلیسم ( وحدت اراده) MONOTHELISM
مونتانیسم ( بر اساس نوشتههای مونتانوس) MONTANISM
ایکتوکلاسم ( شمایل شکنی ) ICONOCLASM
آداپسیونیسم ( فرزند خواندگی ) ADAPTIONISM
نسطوریسم ( بر اساس عقائد اسقف نستوریوس ) NESTORISM
مونوفیزیسم ( طبیعت واحد) MONOPHYSISM
گریگوری (حواری) APOSTLISM
گروه دوم فرقه های کلیسای کاتولیک
الف) فرقه های مربوط به تحکیم مرام کاتولیک
آپولوجیسم ( پدران مدافع ایمان) APOLOGISM
پرمونتریان PREMONTRIAN
بکتیها BECTISM
ب) فرقه های رهبانی MONASTICISM
کارتوزیان ( بر اساس عقائد راهب برونو کولونی از کارتوز) CARTHUSIAN
سیسترسین SISTERCIAN
فرانسیسکن ( بر اساس عقائد فرانسیس آسیزی) FRANCISCAN
دومینیکن ( بر اساس عقائد سنت دومینیک ) DOMINICAN
بندیکتیسم ـ بر اساس عقائد قدیس بندیکت ) BENEDICTISM
چیتو یا کارتاکاریتاتیس ( راه و رسم محبت در میان راهبان) CITEAUX
آیین دوستان خدا FRIENDS OF GOD
فونته ورو (نیکوکاران) FONTEVERO
برادران بیمارستانی THE HOSPITAL BROTHERS
برادران روح القدس THE HOLY GOAST BROTHERS
جنبش فیوری ( بر اساس عقائد یواخیم فیور ) FIORE
جماعت فقرای لیون COMPANY OF THE LIONS POORS
اجتماع برادران زندگی مشترک COMMON LIFE
ج) فرقه های منتقد CRITICIZER SECTS
مونارشیانیسم (پدر محوری) MONARCHIANISM
پدر محوری پویا DYNAMIC MONARCHIANISM
پدر محوری صورت گرا MODALISTIC MONARCHIANISM
دوناتیسم ( بر اساس عقائد دوناتوس) DONATIS
پلاگیانیسم ( بر اساس عقائد راهب پلاگیوس ) PLAGIANISM
والدنسی ها ( بر اساس عقائد پیتر والدو) WALDENSES
کشیشان اصغر MINOR PRIARS
سرویتها SERVITES
تارکین آگوستین (آگوستینین) ) AUGUSTINIAN HERMITS
کشیشان تثلیث THE PRAIRS OF THE TRINITY
نظام بانوی ما برای باز خرید اسیران OUR LADY OF RANSOM
د) نظام اسکولاستیک SCULASTIC
صورت گرایی NORMALISM
واقع گرایی REALISM
ه) فرقه های مربوط به اصلاح نظام کاتولیک
ژزوئیت (یسوعی ها) Jesuit
ژلنسنیان JOHNSONAIN
انجمن خطا به محبت الهی THE ORATORY OF DIVINE LOVE
اورسلین ها URSULINAS
کرملیان ( راهبانی که در کوه کرمل فلسطین می زیستند ) KARMALIAN
تیاتین ها THEATINES
کاپوچین ها CAPUCHINS
نظام دیدار ) اومانیسم دینی ) THE VISITATION
نظام فدیه دهندگان REDEMPTORISM
جماعت بشارتی MISSIONRY COMPANY
وینسنتیان ( بر ااس عقائد سنت وینسنت دو پل) VINCENTIAN
لازاریست ها ( بر اساس عقائد سنت لازار) LAZARISTS
اودیسم ( بر اساس عقائد سنت جان اودس ) EUDISM
جمعیت سنت سولیپس THE COMPANY OF ST SULIPCE
جمعیت واعظیی فرانسوی COMPANY OF FRENCH PREACHERS
جمعیت خواهران خیر THE SISTERS OF CHARIT
انجمن رازهای مقدس کلیسا
یانسنیسم JANSENISM
قلب مقدس SACRED HEART
پاسیونیسم PASSIONISM
مدرنیسم کاتولیکی CATOLICIAN MODERNISM
توماسیسم جدید NEW THOMASISM
گالیکانیسم ( خواهان خودمختاری از پاپ) GALLICANISM
گروه حقوق مذهبی و مدنی کاتولیک
CATOLIC LEAGUE FOR RELIGIOUS AND CIVIL RIGHTS
انجمن عقاب EEGLE FORUM
گروه سوم فرقه های کلیسای پروتستان PROTESTANTCHURCH
الف) رفورمیسم (نظام اصلاح بدنی) RELIGION REFORMISM
لولاردها LOLLARDS
هوسی ها ( بر اساس عقائد جان هاوس) HUSIANS
تابوریتها ( نهضت دهقانی دینی) TABURITS
اعتدالیون EQUILIBIRISTS
انجمن برادران توده
SOCIETYOFTHE MASS BROTHERS
سوینگلیانیسم ( بر اساس عقائد اولریش تسوینگلی(ZWINGLIANISM
آرمینیانیسم ARMINIANISM
ب) پروتستانتیسم PROTESTANTISM
لوتریسم ( بر اساس عقائد مارتین لوتر) LUTERISM
کالوینیسم ( بر اساس عقائد جان کالوین) CALVINISM
ناموافقان NON CONFERMISM
پیتیسم ( نهضت پارسایی) PIETISM
ترمینیسم ( عقیده انقضای رحمت) TERMINISM
سازمان برادران مورا و پاپی THE MORVIAN MISSIONS
هرن هوتها HERRNHUTS
انگلیکانیسم ( کلیسای رسمی انگلستان ) ENGLICANISM
پیوریتانیسم ( نهضت پیرایشگران) PURITANISM
باپتیسم ( تعمیدیها) BAPTISM
باپتیستهای عامه THE PUBLIC BAPTISTS
باپتیستهای خاصه THE SPECIAL BAPTISTS
منونیت ها ( بر اساس عقائد منو
سیمونز) MENNONITS
تونکرها ( فرو روندگان در آب) TUNKERS
کویکرها ( لرزندگان) QUAKERS
کلیسای مشایخی PRESBYTERIAN
کلیسای مشایخی ارتدکس
پیروان عقاید مشایخی کامبرلند
کلیسای مشایخی کتاب مقدس
استقلالیون INDEPENDENTISITS
متدیسم (مکتبی) METODISM
پایه آتش PILLAR OF FIRE
کاتشیزم ( پرسش و پاسخ) CATECHISM
ادونتیسم ( ظهور) ADVENTISM
آدونتیسم روز هفتم SEVENTH DAY ADVENTISM
کلیسای انجیلی) EVANGELICALISM
کلیسای پنطیکاستی ( پنجاهه) PENTECOSTICALCHURCH
جماعت ربانی THE LORDS COMMUNITY
جنبش اجتماعی انجیلی
THE SOCIAL MOVEMENT GOSPEL
فرقه دوک کریستوف فن ورتنبرگ
DUCK KRISTOF VON VERTENBURG
برادران روحانی SPIRITUAL BROTHERS
جنبش تدبیر الهی DISPENSATIONALISM
گروه چهارم فرقه های التقاطی CONJUCTIVE SECTS
گنوستیتیزم ( عرفان گرایی) GNOSTICISM
استیکها GNOSTICS
دوستیستها DOCETISTS
مارسیونیسم ( بر اساس عقائد مارسیون) MARCIONISM
پلیسی ها POLICIES
کاتاریسم CATARISM
آلبیجنس ALBIGENCE
افراد کامل PERFECT ONES
ایمانداران FAITHFULLS
ابیونتیک EBIONETIC
پیوتیسم ( کلیسای بومیان آمریکا) PEYOTISM
گروه پنج فرقه های مستقل CONGREGATIONAL SECTS
گروه اول فرقه های متقدم THE OLD SECTS
بوگومیل ها BOGOMILS
اونیتاربانیسم ( واحدیون) UNITARANISM
آناباپتیسم ( تعمید دوباره) ANABAPTISM
سکون گرایی QUIEISM
شبه سکون گرایی SEMI QUIETISM
مودالیسم MODALISM
کلیسای پنطیکاستی متحد UNITEDPENTICASTIC CHURCH
الهیون THEOISM
گروه دوم فرقه های متاخر LATER SECTS
مورمونها MORMONS
شاهدین یهوه JEHOVAH’S WITNESSES
اسپیریتوالیسم ( روح گرایی) SPIRITUALISM
مهربابا MEHR BABA
کلیسای اتحاد UNIFICATION CHURCH
کلیسای جهانی گوروها WORLD CHURCH OF GOROHS
کلیسای مسیح نور حقیقی شیلوه
SHILOH TRUE LIGHT CHURCH OF CHRIST
منبع:ویکی پدیا
