یوحنّا نام یکی از دوازده رسولان است. وی نویسنده پنج کتاب از کتابهای عهد جدید ( مکاشفه، رساله اول ودوم وسوم یوحنا ) به انضمام انجیل یوحنّا می‌باشد.
ارتباط خانوادگی
نام پدر او زِبِدی و نام مادرش سالومه و برادر یعقوب رسول بوده است. نام وی معمولا بعد از برادرش یعقوب آمده است، که دلالت بر آن دارد که یوحنّا برادر کوچکتر بوده است. نام مادر وی به احتمال زیاد سالومه، خواهر مریم، مادر عیسی می‌باشد، اما این مورد توسط بعضی ها با تردید نگاه کرده می‌شود. سالومه یکی از زنانی بود که عیسای مسیح و شاگردانش را خدمت می‌کرد. شغل وی ماهیگیری و همراه با پدر و برادرش به تجارت ماهی می‌پرداخته است. او در ماهیگیری با پطرس و اندریاس نیز شریک بوده است. تعداد قایقها و افرادی که برای آنها کار می‌کرده اند، نشان بر آن دارد که آنها دارای موسسه ماهیگیری شایان توجهی بوده‌اند.
خوانده شدن
اولین خوانده شدن یوحنّا توسط عیسی، زمانی رخ داد که عیسی در کنار دریای جلیل قدم می‌زد. یوحنّا با برادرش در قایق پدرشان مشغول تعمیر تور ماهیگیری بودند که عیسی از آنها خواست به دنبال او بروند و آنها قایق را فورا ترک کرده و به دنبال عیسی رفتند. در اناجیل لوقا و یوحنا این ماجرا با جزئیات بیشتری شرح داده شده است که شامل معجزه گرفتن ماهی به تعداد بسیار زیاد بر اساس گفته مسیح، که باعث وحشت آنان از جمله یعقوب و یوحنّا می‌گردد. نام وی در تمامی لیست رسولان مسیح در کتاب اناجیل دیده می‌شود.
رسالت
از این زمان به بعد، یوحنّا جایگاه برجسته‌ای در بین رسولان پیدا کرد و همراه با پطرس و یوحنا، از همراهان ویژه عیسی گردید. وی همراه با یعقوب و پطرس شاهد بر برخاستن دختر یایروس از مردگان توسط عیسی بود. یوحنّا یکی از سه شاگردی بود که توسط عیسی به بالای تپه‌ای برده شد و او حضور الیاس و موسی را با مسیح و تغییر چهره عیسی را دید. یوحنّا همراه با یعقوب و پطرس تنها کسانی بودند که عیسی با خود به باغ جتسیمانی برد ولی وی در آنجا همراه با دو شاگرد دیگر به جای دعا کردن، به خواب فرو رفت.
تا این زمان هیچ نموداری از شخصیت یوحنّا در کتاب مقدس دیده نمی‌شود، تا اینکه مدت کوناهی پس از تغییر چهره عیسی بر بالای تپه، عیسی تصمیم گرفت که به اورشلیم برود و چند نفر را فرستاد تا در سامره برای ایشان محلی برای اقامت بگیرند، اما سامریها به دلیل دشمنی با یهودیان به آنان محلی برای اقامت ندادند. یعقوب و یوحنّا پس از اطلاع از جریان، به عیسی گفتند: دعا کنیم تا از آسمان بر آنها آتش ببارد، که نشان از علاقه و غیرت این دو برادر به عیسی بود، اما عیسی آنان را ملامت کرد و به واسطه روحیه تندی که این دو برادر داشتند به آنان لقب بُوْانَرجَسْ یعنی پسران رعد داد.
یوحنّا و یعقوب بواسطه تاثیری که تغییر چهره عیسی و سایر معجزات عیسی و آگاهی از آخرین سفر عیسی به اورشلیم و ایمان به سلطنت عیسی در ملکوت آسمان، از عیسی خواستند که در ملکوت او بر دست راست و چپ او قرار گیرند. هر چند که آنان پذیرفتند که از همان جامی که عیسی می‌نوشد، بنوشند، اما عیسی به آنان گفت که اختیار نشتن بر دست راست و چپ او، در اختیار وی نمی‌باشد. در انجیل متی درخواست از عیسی، توسط مادر یعقوب و یوحنّا ابراز می‌شود.
پس از ورود به اورشلیم زمانی که عیسی در کوه زیتون، مقابل معبد خدا نشسته بود، یوحنّا یکی از چهار شاگردی بود که همراه مسیح در کوه زیتون بود و وی یکی از کسانی بود که در مورد خراب شدن ساختمانهای عظیم و هیکل از عیسی سوال کرد. یوحنّا به همراه پطرس مامور تدارک شام فصح ( شام آخر ) گردیند.
یکبار یوحنا به تنهایی در مقابل عیسی ایستاد و گفت: “استاد، مردی را دیدیم که به نام شما ارواح ناپاک را از مردم بیرون می‌کرد؛ ولی ما به او گفتیم که این کار را نکند چون او جزو دسته ما نبود.” با این گفتار یوحنا ما می‌توانیم کمی به شخصیت وی پی ببریم. وی مرد جوانی بود که در ردیف جلوی شاگردان قرار داشت و بسیار از شخصیت و موقعیتی که بعدها پیدا می‌کند فاصله داشته است.
یوحنا وپطرس اولین کسانی بودند که مریم مجدلیه پس از آنکه سنگ قبر را در جایش ندید، به آنان اطلاع داد. یک روز پس از رستاخیز، عیسی باز در کناره دریای طبریه، برای سومین بار در بین شاگردان حضور پیدا کرد، یوحنا نیز در بین شاگردان حضور داشت و شاهد معجزه صید صد و پنجاه و سه ماهی بود و در خوردن نان و ماهی با عیسی شرکت داشت.
پس از عروج مسیح، یوحنا به همراه پطرس به خانه خدا در اورشلیم رفت و بر دروازه معبد لنگ مادرزادی بود که توسط پطرس شفا می‌یابد، پس از معجزه شفای شخص لنگ در دروازه معبد، پطرس و یوحنا توسط روسای یهود دستگیر و به زندان افتادند. پس از دستگیری و حضور در شورای یهودیان، به سبب ترویج حقانیت مسیح، اعضای شورا، آنان را اشخاصی بی سواد و معمولی اما پرجرات دیدند، و دانستند که همراهی با عیسی چنین تغییر شگرفی در آنان به وجود آورده و آنان را رها کردند.
زمانی که رسولان فهمیدند که اهالی سامره ایمان آورده اند، یوحنا و پطرس را به سامره فرستادند و در آنجا یوحنا و پطرس برای آنان دعا کردند تا روح‌القدس بر آنان قرار گیرد.
پولس، یوحنا و پطرس و یعقوب را ستونهای کلیسا خواند و یوحنا یک از کسانی بود که پولس را تشویق به خدمت در میان غیر یهودیان کرد.
درگذشت
برای مدت حدود هفتاد سال، یوحنا شاهدی استوار ودلیر برای عیسای مسیح و جلال وی بوده است. وی تنها رسولی است که گفته می‌شود به مرگ طبیعی و در سنین بالا درگذشته است. یوحنا پس از بازگشت از جزیره پطموس که در آنجا بصورت تبعید بسر می‌برد و در حدود سال ۹۸ بعد از میلاد در شهر افسس درگذشت. 
