“ارمنی های مسلمان” مولود نسل کشی و اسلام اجباری ترکهای عثمانی

در جریان نسل کشی ارمنیان در سال ۱۹۱۵ هزاران تن از زنان و دختران ارمنی به اجبار ترکهای عثمانی مسلمان شدند تا از تبعید و کشتار جان سالم به در ببرند.

به گزارش «محبت نیوز» بر همگان آشکار است که در سال ۱۹۱۵ ده‌ها هزار تن از یتیمان ارمنی را به زور مسلمان و تُرک کردند.

به نوشته موسسه هور، در سال ۱۹۱۵ میلادی ده‌ها هزار تن دختر و زن ارمنی به دست کُردها و تُرک‌ها اسیر شدند و به عنوان خدمتکار، برده یا همسر به خدمت آن‌ها در آمدند.

این زنان و دختران به اجبار مسلمان شدند تا از تبعید و کشتار جان سالم به در ببرند. آن‌ها در روستاهایِ علویِ دوست پناه جُستند، امّا هویت خود را از دست دادند. چه بر سر این نجات‌یافتگان، این قربانیان زنده نژادکشی ۱۹۱۵ آمد؟ این پرسش از دغدغه‌های هراند دینک بود. او می‌گفت: «ما مدام درباره کسانی که در سال ۱۹۱۵ از دست رفتند صحبت می‌کنیم. بیایید کمی هم درباره کسانی حرف بزنیم که ماندند».

بازماندگان جان به سلامت به در بردند، امّا بیشتر در دوزخ‌های زنده. جالب است که امروز فرزندان و نوه‌های آن‌ها «از نهان‌گاه بیرون می‌آیند» و دیگر ریشه‌های ارمنی خود را پنهان نمی‌کنند.

فتحیه چتین، وکیل مشهور ترک، یکی از آن‌هاست. او در کتابش با عنوان “مادر بزرگم” فاش کرد که مادر بزرگش ارمنی بوده است.

در پی انتشار این کتاب، او همراه آیسگول آلتینای کتابی دیگر نوشت به نام نوه‌ها. این کتاب درباره ده‌ها شخصیت کُرد و ترک است که بدون این که نام‌شان را آشکار کنند، درباره ریشه‌های ارمنی خود صحبت می‌کنند.

بعد نوبتِ بازسازی کلیسای سورپ گیراگوس در دیاربکر (تیکراناگرت) شد، جایی که تبدیل شد به مقصد بسیاری از ارمنی‌های پنهان آناتولی. به طور متوسط روزانه صد نفر که بیشترشان ارمنی‌های پنهان هستند از این کلیسا دیدار می‌کنند.برخی‌ برای مراسم عقد و تعمید یا دعا کردن به آن جا می‌آیند، امّا بیشترشان می‌آیند تا ارمنی بودن را تجربه کنند، بدون این که به مسیحیت باز گردند.

و اینگونه بود که هویت جدیدی پیدا شده است، هویت «ارمنی‌های مسلمان» در کنار هویت تاریخی و سنتی «ارمنی‌های مسیحی».

در کشوری که تنها ترک‌های مسلمان می‌توانند در ادارات دولتی کار کنند، جایی که غیرمسلمان بودن کافی است تا تحت پیگرد، آزار و حمله قرار بگیری، جایی که کلمه ارمنی هنوز فحش به حساب می‌آید، جرأت می‌خواهد که کسی اعلام کند که ارمنی است. چنین کسی می‌تواند به راحتی شغل خود، وسائل معاشش و حتی جانش را از دست بدهد.

برای درک ابعادِ نژادپرستی و تبعیض در ترکیه، این نمونه کفایت می‌کند. چندی پیش یک ناسیونالیست افراطی از نمایندگان مخالف پارلمان، عبداله گل رئیس جمهور کشور را متهم کرد که خانواده‌اش در کایسری، ریشه‌های ارمنی دارند. عبداله گل از دست او به دادگاه شکایت کرد. دادگاه حق را به او داد و نماینده معترض را به خاطر چنین اهانتی به پرداخت غرامت محکوم کرد!