کتاب اِسْتَر Esther
کتاب استر از نظر ردیف کتابهای کانُنی عهد قدیم، آخرین کتاب تاریخی از سلسله کتابهای تاریخی عهد قدیم است که از ۱۰ فصل و ۱۶۷ آیه تشکیل شده و مدت زمانی پس از آن به نگارش درآمد که یهودیان تبعید شده در بابل به یهودا بازگشته بودند؛ کتاب نحمیا در واقع آخرین کتاب از کتابهای تاریخی عهد قدیم است گرچه استر در ترتیب کانُنی پس از نحمیا قرار می‌گیرد ولی وقایع و رویدادهای استر در یک دوره زمانی مابین فصل ۶ و ۷ عزرا و در مابین بازگشت اولین و دومین گروه از تبعیدیان به یهودا رخ می‌دهد. در هر حال این کتاب وصف حال رویدادهای رخ داده در شوشن پایتخت پارس در طی دوران سلطنت خشایار شاه، پادشاه پارس (۴۸۶-۴۶۵ قبل از میلاد)، و چند سالی قبل از ورود عَزْرا به اورشلیم است (عزرا ۷: ۱-۱۰).
این کتاب نام خود را از اِسْتَر که یک دختر یهودی بود گرفته است، اِسْتَر در زبان فارسی به مفهوم ”ستاره“ میباشد.
نویسنده
جزئیات توصیف شده از زندگی و رسوم درون دربار و بویژه رویدادهایی که در این کتاب تشریح شده است، اشاره بر این دارد که خود نویسنده شاهد همه این امور بوده است. از اینرو نویسنده کتاب اِسْتَر احتمالا یک یهودی بوده که در پارس زندگی میکرده و تقریبا از امور دربار آگاهی کامل داشته است، اما خارج از این احتمال، نویسنده کتاب ناشناخته است.
از آنجاییکه دیدگاه نویسنده در حمایت از قوم یهود قرار دارد، محققین کتاب مقدس فکر می‌کنند که نویسنده یک شخص یهودی بوده که همراه با زرُبابل به یهودا بازگشته و این کتاب را برای باقی یهودیان بازگشته از تبعید نوشته است. اما برخی نیز بر این باور هستند که مُرْدِخای پسر عموی استر که نقشی اساسی در این کتاب دارد آنرا به رشته تحریر درآورده است. احتمالا این کتاب چند دهه پس از این رویدادها به نگارش در آمده است چون در آن از جشن پوریم یاد شده است.
مسیر تاریخی
اِسْتَر یک زن یهودی بود که همراه با سایر تبعیدیان یهودی در کشور پارس زندگی می‌کرد و در سال ۴۸۰ قبل از میلاد ملکه امپراطوری پارس شد. ماهان نیز یکی از درباریان بلند پایه پارسی بود که به دنبال ریشه کن کردن قوم یهود بود.
کتاب اِسْتَر بازگو کننده طرح توطئه هامان است که رئیس مقامات دربار خشایار شاه بود و با دسیسه چینی قصد کشتن تمامی یهودیان ساکن در امپراطوری پارس را داشت که قلمرو این امپراطوری در آن هنگام از هند تا مصر را در بر می‌گرفت. اسرائیلیها پس از به تبعید برده شدن، در سراسر خاورمیانه پخش و پراکنده گردیدند. ظاهرا کل خاورمیانه در تحت تسلط پارس بود. گرچه کورش اولین پادشاه پارس، اجازه داد تا یهودیان به یهودا باز گردند، اما نسبتا فقط تعداد اندکی از آنها به یهودا بازگشتند؛ اکثر یهودیان ترجیح دادند که همچنان در تبعید باقی بمانند.
اگر توطئه ماهان عملی میشد، کل نژاد یهودیان از بین میرفت. اما خداوند به واسطه یک دختر یهودی به نام اِسْتَر که ملکه خشایارشاه گردید این توطئه را خنثی ساخت؛ اِسْتَر نه تنها سبب نجات یهودیان گردید بلکه سبب شد تا خود هامان نیز به جای آنها اعدام گردد!
استر، خشایار شاه، مردخای، و هامان از شخصیتهای اصلی دوران تاریخی این کتاب هستند.
نکات برجسته
کتاب اِسْتَر دارای دو نکته برجسته و غیر معمول است:
اول اینکه، این کتاب بعد از روت یکی از دو کتاب نام برده شده در کتاب مقدّس است که اسم یک زن را بر خود دارد.
دوم، این تنها کتاب از مجموع کتابهای مقدّس است که هرگز در آن اشارهای به خداوند نشده است.
این حقیقت بعضی از افراد را بر آن داشته است که به کتاب اِسْتَر برچسب ”غیر روحانی“ بزنند؛ اما چنین کاری یک اشتباه است. گرچه نام خداوند در این کتب ذکر نشده اما حضور خود خداوند در این کتاب مفقود نشده است! او در هر کجایی از ”پشت صحنه“ مشغول به کار است، و سبب اتفاقاتی میشود که در غیر اینصورت این اتفاقات رخ نمیداد. از اینرو کتاب اِسْتَر در حقیقت کاملا ”روحانی“ میباشد؛ این کتاب نشان دهنده یک خدای وفادار است که هنوز قوم پراکنده خود را دوست دارد و برای نجات آنها از نابودی مشغول فعالیت است.
منبع: رازگاه