طبق شهادت پدران کلیسای اولیه، متی انجیلش را به دو زبان آرامی و یونانی نوشته است. او ابتدا به زبان آرامی برای یهودیان ساکن فلسطین نوشت، سپس برای گسترش انجیل در میان غیریهودیان، انجیلش را به زبان یونانی که زبان دولتی امپراطوری روم بود، به رشته تحریر درآورد.
متی به اقتضای شغلش، به دو زبان یونانی و عبری تسلط داشت. او مامور مالیات رومی در قبل از ایمان آوردن به مسیح بود. زبان آرامی، زبان بومی در دوران مسیح بود و عیسی و مسیحیان یهودی به این زبان تکلم می کردند. جالب است بدانید حتی یوسفوس مورخ معروف یهودی در قرن اول میلادی، آثارش را به دو زبان آرامی و یونانی منتشر کرد.
ناگفته نماند که متی نام یونانی او بود (انجیل متی فصل ۹ آیه ۹) و اسم او به زبان عبری “لاوی” بود (مرقس فصل ۲ آیه ۱۴، لوقا فصل ۵ آیه ۲۷). همان طور که ذکر شد، متی مامور مالیات بود و برای رومی ها که زبان شان یونانی بود، کار می کرد. آن ها او را “متی” می نامیدند. اما وقتی متی با یهودیان در ارتباط بود، او را “لاوی” صدا می زدند.
شاگرد یوحنا “پلی کارپ” نام داشت. او متی را نویسنده انجیل متی معرفی کرد.
ایرینیوس ( ۱۴۰- ۲۰۳ میلادی) که از شاگردان “پلی کارپ” بود، شهادت داد:” طبق روایت “پلی کارپ”، متی ابتدا به زبان آرامی انجیلش را برای یهودیان ساکن فلسطین نوشت و سپس برای غیریهودیان به زبان یونانی منتشر کرد.”
او افزود:”یوحنا به هنگام موعظه از انجیل متی به زبان یونانی نقل قول می کرد.” اوریجن (از پدران کلیسا) شهادت داد که انجیل متی توسط متی ابتدا به زبان آرامی و سپس یونانی نوشته شد. اما پدران کلیسا اشاره نمی کنند که این انجیل توسط متی به یونانی نوشته شد یا شخص دیگر آن را ترجمه کرد.
از انجیل متی به زبان آرامی نسخه ای باقی نمانده، اما نسخه یونانی آن به طور گسترده در کلیساها مورد استفاده قرار می گرفت. پدران کلیسا نیز فقط از نسخه یونانی متی نقل قول می کردند. آن ها هرگز نسخه آرامی را ندیده بودند. به نظر می رسد این نسخه به تعداد محدود در فلسطین موجود بوده است. با این توصیف، حتی یک نسخه آرامی متعلق به قرن اول یا دوم میلادی از انجیل متی موجود نیست. برخی از کارشناسان کتاب مقدس این نظریه را مطرح کرده اند که شاید بعد از ویرانی اورشلیم توسط ارتش روم در هفتاد میلادی، نسخه آرامی این انجیل از بین رفته باشد.
در ۲۴ دسامبر ۱۹۹۴ تایمز لندن گزارش داد که نسخه اصلی و یونانی انجیل متی متعلق به قرن اول میلادی در دانشگاه آکسفورد کشف شد!
این خبر توسط “کارسن پیتر تید” محقق برجسته دانشگاه آکسفورد اعلان شد. او به خبرنگاران گفت:” یک قطعه پاپیروس در کتابخانه دانشگاه آکسفورد پیدا شده است که با بررسی های دقیق متوجه شدیم که این پاپیروس بخشی از انجیل متی می باشد و متعلق به اواسط قرن اول میلادی است”.
این نسخه به دهه ۶۰ میلادی تعلق دارد. زمانی که حدود سی سال از مصلوب شدن مسیح می گذشت و شاهدان هم چنان زنده بودند.
این نسخه در متن و محتوا هیچ گونه تفاوت و تناقضی با فصل ۲۶ انجیل متی ندارد. کارسن خاطر نشان کرد:”این نسخه شاهدی از قرن اول میلادی و اوایل مسیحیت است”. کارسن کتابی تحت عنوان “شاهد مسیح” درباره کشف و بررسی این نسخه منتشر کرده است.
شرح تصویر: نسخه خطی انجیل متی (فصل اول) به زبان فارسی متعلق به قرن چهاردهم میلادی در کتابخانه واتیکان
نویسنده مقاله: مهران پورپشنگ
