خداوند هفتمین روز را برای استراحت یهودیان تعیین کرد (خروج فصل ۲۰ آیات ۸- ۹). “روز سبت را به خاطر داشته باش” چهارمین فرمان از ده فرمان بود. با این توصیف، این حکم با نه فرمان دیگر متفاوت و متمایز بود. روز “سبت” نشانه ای از عهد خدا و قوم اسرائیل بود (خروج فصل ۳۱ آیات ۱۲- ۱۷). این نشانه ای بود از این که قوم اسرائیل خدای حقیقی را پرستش می کنند، خدایی که جهان را در شش روز (دوران) آفرید و در روز هفتم آرامی گرفت. روز سبت متمایز بودن قوم اسرائیل از سایر اقوام روی زمین را نشان می داد.
در عهد عتیق، خداوند روز سبت را به عنوان روز استراحت انتخاب نمود. یک روز استراحت، این فرصت را به جسم و روان انسان می دهد تا برای شش روز کار آمادگی کسب کند. در دنیای باستان، این امتیاز نوین و منحصر به فردی بود که خدا به قوم اسرائیل عطا فرمود. با این توصیف، رهبران یهود، قوانین و تبصره های زیادی برای روز سبت نوشتند (در متن کتاب مقدس این قوانین اضافی وجود ندارد) که مسیح را وادار به واکنش نمود. رهبران یهود این تصور را در مردم ایجاد کرده بودند که انسان برای سبت پدید آمده است، در حالی که مسیح فرمود که سبت برای انسان به وجود آمده است. به عبارت دیگر، سبت فقط روز استراحت و تعمق بیشتر در کلام خداوند بود. همین.
طبق شریعت، کاهنان اجازه داشتند در روز سبت نیز کار کنند (اعداد فصل ۲۸ آیه ۹). در روز سبت، وظایف کاهنان دو برابر روزهای عادی بود. مردم برای عبادت به معبد می آمدند و قربانی های بیشتری همراه خود می آوردند. روشن کردن آتش، برداشتن حیوانات و گذاشتن آن ها بر روی قربانگاه برای ذبح کردن، پذیرایی کردن و سایر وظایف. در واقع روز سبت، پرمشغله ترین روز کاهنان بود.
در عهد جدید، هیچ گونه تعلیمی مبنی بر حذف روز سبت وجود ندارد. با این توصیف، مسیحیان قرن اول میلادی، روز سبت (شنبه) را به روز یکشنبه تغییر دادند، زیرا زنده شدن مسیح در این روز رخ داد (مرقس فصل ۱۶ آیات ۱- ۳، اول قرنتیان فصل ۱۶ آیات ۱- ۲). روز یکشنبه در اواخر قرن اول میلادی به بعد، به روز خداوند معروف شد (مکاشفه فصل ۱ آیه ۱۰).
در شریعت موسی و هم چنین عهد عتیق، قانونی که تغییر روز استراحت را از شنبه به روز دیگر منع کند، وجود ندارد. وجود چنین قانونی ضروری نبود. در واقع، خداوند آینده را می دید و می دانست که دوران انقلاب صنعتی فرا خواهد رسید و شرایط زندگی انسان ها به گونه ای دیگر شکل خواهد گرفت. در دنیای امروز، تعطیلی فرودگاه، بیمارستان، هتل ،آتش نشانی، مخابرات، رادیو و تلویزیون، نیروگاه برق… غیر ممکن و محال است. عدم فعالیت این گونه مراکز مصادف است با فاجعه. هم چنین مردم برای استراحت و رفع خستگی به مراکز تفریحی نظیر سینما، شهربازی، رستوران، پارک… می روند و اوقات فراغت خود را می گذرانند. در هر حال، کسانی که در تعطیلات آخر هفته کار می کنند، بایستی یک روز را درهفته به استراحت بپردازند.
از سوی دیگر، به نظر می آید که روز شنبه (سبت) مختص یهودیان بود و نه کلیسا. مسیحیان برای یادآوری قیام مسیح از مردگان، در روزهای یکشنبه مراسم گردهمایی را تشکیل دادند. در اواخر قرن اول میلادی، یکشنبه به عنوان روز استراحت انتخاب شد. اما به احترام یهودیان و شریعت موسی، شنبه نیز در کشورهای مسیحی به عنوان روز تعطیل قلمداد می شود. دلیل دیگراین تصمیم گیری، برای جلوگیری از اختلال درفعالیت های اقتصادی یهودیان و مسیحیان بود.
بنابراین، یک روز در هفته را به عنوان روز استراحت و تجدید قوا در نظر داشته باشید.
نویسنده مقاله: مهران پورپشنگ
