مسیحیان در ایران آماده برگزاری کریسمس هستند

در ایران مسیحیان با همه محدودیت‌ها خود را برای برگزاری مراسم کریسمس، آماده می‌کنند.

در تهران خیلی از خیابان‌ها از هفته‌ها پیش رنگ و بوی کریسمس گرفته و فروشگاه‌ها و قنادی‌ها با آذین‌بندی و نصب کاغذرنگی، عروسک‌های بابانوئل چهره تازه‌ای به شهر دادند.

ردیف مغازه‌های رنگ و وارنگ با ویترین‌های شبیه به هم، ‌به خیابان رنگ و بویی دیگر داده، بوتیک‌های کوچک و بزرگ، برق می‌زنند از شادی سال نو، ‌ریسه چراغ‌های ریز و درشت را کشیده‌اند توی ویترین‌ها، ‌لابه‌لای لباس‌ها و کفش‌های زمستانی‌، لابلای جعبه‌های لوکس و سفت شکلات، ‌لابلای عروسک‌های گوزن و بابانوئل قرمز پوش و درخت‌های مصنوعی کاج قد و نیم قد.

بابا نوئل‌ها که این روزها دیگر نمی‌توانند از سوراخ دودکش وارد خانه‌های چندطبقۀ تهران شوند و هدایا را زیر درخت کریسمس و داخل جوراب بچه‌ها بگذارند، از چند روز مانده به کریسمس جلو فروشگاه‌ها و یا در کوچه و پس‌کوچه‌ها البته بدون سورتمه و گوزن دیده می‌شوند و به کودکان و بزرگ‌ترهایی که برای خرید به آنجا آمده اند، نوید عید و ایام شادی می دهند و با آنها عکس یادگاری می گیرند.

مسیحیان ایران را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد: ارامنه، آشوریان و نوکیشان. نوکیشان مسیحی به کسانی گفته می‌شود که در چند دهه اخیر از اسلام بریده و به مسیحیت روی آورده‌اند. روندی که نگرانی مقامات جمهوری اسلامی‌ را نیز برانگیخته است. نوکیشان مسیحی عید کریسمس یا تولد عیسی مسیح را جشن می‌گیرند ولی دارای سنت خاصی نیستند و بیشتر به شیوه‌های کشورهای غربی این مراسم را برگزار می‌کنند. البته در چند دهه اخیر شمار بسیار زیادی از ایرانیان که مسیحی نیستند هم کریسمس را جشن می گیرند و درخت کاج تزئین می‌کنند.

از بارزترین آداب عید نزد مسیحیان ایرانی، تزیین درخت کاج است که نماد سرسبزی و برکت در زندگی بوده و در چهارفصل سبز است و هم به‌دلیل شکل مثلثی درخت، یادآور تثلیث است و از قرن ۱۷ میلادی در اروپا و سپس همه دنیا مسیحیت مرسوم شده است.

مراسم سال نو میلادی هر ساله نیمه شب اول ژانویه در یکی از بزرگ‌ترین و زیباترین کلیسای ایران یعنی کلیسای وانک واقع در محله ارامنه نشین جلفای اصفهان نیز برگزار می‌شود.«جلفا»، محله‌ای که روزگاری تنها ارامنه در آن زندگی می‌کردند، امروز از مناطق پر رفت و آمد اصفهان شده است و دیگر مخصوص اقلیت خاصی نیست.

گرچه در گذشته خانواده‌های بیشتری در کنار هم بودند و جشن سال نو باشکوه‌تر بود، اما امروز به دلایل سیاسی و اجتماعی مختلف فرصت‌ها محدودتر شده، اما رسم بر این است که خانواده ها این روزهای آخر سال کنار یکدیگر در کنار درخت تزیین شده خود بنشینند و دعا کنند و بعد از آن در مراسم کلیسا شرکت می‌کنند.

گفتنی است که پیروان کلیسای کاتولیک و پروتستان کریسمس را روز ۲۵ دسامبر جشن می‌گیرند، اما اغلب پیروان کلیسای ارتدوکس از جمله کلیسای روسیه و یونان و نیز برخی ارامنه ایران روز میلاد مسیح را تقریبن یازده روز بعد، در ششم ژانویه جشن می‌گیرند.

آیین شب کریسمس ارامنه ایران اندکی با پیروانِ دیگر مسیحیت متفاوت است و ویژگی‌های خاص خود را دارد؛ آنها همانند بقیه کسانی که کریسمس را جشن می‌گیرند در خانه‌هایشان درخت تزئین‌شده می‌گذارند و بابانوئل برای کودکانشان هدیه می‌آورد،  شب کریسمس و جشن سال نوی مسیحیان هم در میان ارامنه با شیرینی‌ها، نوشیدنی‌ها و غذاهای مخصوصی جشن گرفته می‌شود. شیرینی پیروک، نان گاتا، کوکو سبزی و سبزی پلو با ماهی بعلاوه قهوه بخشی از این خوردنی‌ها هستند.

آشوری‌های ایران نیز چند هفته قبل از میلاد مسیح خانه تکانی می‌کنند و سنتی دارند که از روز اول دسامبر روزه بگیرند. روزه‌ای که با خوردن حلیمی ‌از کله، پاچه، سیرابی، شیردان و دل و جگر و قلوه که سحرگاه بار می‌گذارند، به پایان می‌رسد. همین حلیم را شب قبل از تولد مسیح نیز روی میز آشوریان می‌توان یافت.

از دیگر سنت‌های آشوریان به مناسبت کریسمس می‌توان به دلمه برگ مو، کوفته و شیرینی‌ای بنام “کده” اشاره کرد که شباهت بسیاری به گاتای ارامنه دارد. درخت کاج تزئین شده و بابا نوئل بخشی از سنت‌های قدیمی‌آشوریان نیست و در چند دهه اخیر بین آنها رواج یافته است.

کریسمس نه یک عید بیگانه خاص ارامنه یا غربیان، بلکه عیدی است که اتفاقن نقاط اشتراک انکارناپذیری با باورهای دینی و آداب و سنن کهن ایران‌زمین دارد.

نزدیک بودن جشن میلاد مسیح و جشن شب یلدا هم از لحاظ زمانی و هم تا حدی از لحاظ ماهیتی، خود گواهی است دیگر بر نزدیکی دل ایرانیان با مسیح. ایرانیانی که هم در واقعۀ تولد عیسی (دیدار مجوسیان که به باور اکثر محققان از ایران بودند) و هم در سراسر کتابمقدس، به‌کراّت از آنان به نیکی یاد شده است.

در اشعار فارسی نیز هر از گاه به ارتباط جشن یلدا و میلاد مسیح اشاره شده است. سنایی در این باره می‌گوید:

به صاحب‌دولتی پیونــد اگر نامـی همی جویــی

که از یک چاکری عیسی چنان معروف شد یلدا

به‌عبارت دیگر، اگر می‌خواهی نام‌آور شوی، به آنکه صاحب‌نام است بپیوند، درست همان‌طور که شب یلدا با پیوستن به عیسی (در قالب کریسمس) چنین معروف شد.

منبع : محبت نیوز