خویگان علیا، تا چندی پیش بزرگترین روستای ارمنی نشین ایران بود ولی با توجه به شرایط حاکم در ایران و مهاجرت ارامنه، اکنون فقط شش خانواده دو نفره ارمنی در آن زندگی می‌کنند!
به گزارش «محبت نیوز» انقلاب اسلامی در ایران بر حوزههای مخلتف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، اجتماعی سایه افکند، که در این میان جامعه ی ارمنیان ایران نیز از گزند آسیبهای آن در امان نماندند.
در فاصله ۱۶۰ کیلومتری غرب اصفهان و در حاشیه ۳ کیلومتری جنوب جاده اصلی اصفهان به خوزستان٬ لرستان و غرب کشور ما شاهد یکی از آبادترین٬ زیباترین وحاصلخیزترین روستاهای کشور در دامنه سلسله کوههای زاگرس و در دشتی وسیع با آبهای فراوان ٬شیرین و گوارا و مزارع سرسبز و طبیعتی زیبا هستیم که زمانی بزرگترین روستای ارمنی نشین کشور محسوب می شد.
خویگان علیا، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان فریدون‌شهر اصفهان تا چندی پیش ارمنی نشین بود و بزرگترین روستای ارمنی نشین ایران به حساب می‌آمد ولی با توجه به شرایط حاکم در ایران و مهاجرت ارامنه، اکنون فقط شش خانواده دو نفره ارمنی در آن زندگی می‌کنند. این تنها روستایی است در ایران که دارای سه کلیسا است.
کلیسایی با ۴۵۰ سال قدمت، کلیسای مریم مقدس با ۲۳۹ سال قدمت و کلیسای نرسیس با ۱۱۴ سال قدمت.
در حال حاضر تنها کلیسای مریم مقدس در حال استفاده است. دو کلیسای دیگر هم دارای آثار تاریخی بسیاری بوده است که به علت عدم حفاظت مسوولان مورد دستبرد واقع شده است.
گفتنی است ارامنه یکی از بزرگترین جوامع غیر مسلمان در ایران می باشند. از جمعیت ارامنه ایران آمار دقیقی در دست نیست، اما طبق سرشماری در سال ١٣۴۵ جمعیت کل مسیحیان ایران ١۴٩هزارنفر بود، اما در سال ۱۳۸۵ (چهل سال بعد) با وجود افزایش بیش از دوبرابری جمعیت ایران تعداد مسیحیان به ١٠٩هزار نفر کاهش پیدا کرده بود.
طبق گفته ارامنهی نزدیک به حکومت از جمله «کارن خانلری» نماینده ارامنه تهران و شمال در مجلس در حال حاضر تعداد جمعیت ارمنی‌های ایران روند نزولی به خود گرفته و در حال حاضر این جامعه حدود ۶۰ تا ۷۰ هزار نفر جمعیت دارند که اکثر آنها در تهران، اصفهان و تبریز و رشت ساکن هستند. حتی برخی منابع غیررسمی تخمین می‌زنند که این تعداد به کمتر از ۴۰ هزار نفر هم رسیده است.
لازم به ذکر است روستای خویگان علیا و حواشی مهاجرت گسترده ارامنه ساکن در این روستای حاصلخیز تنها یکی از نمونه های بارز و مثال زدنی از مهاجرت دسته جمعی ارامنه ایران در طی سالهای پس از انقلاب بهمن ۵۷، تحت جفاهای حکومت اسلامی می باشد.
