انجیل لوقا یا همان ”خبر خوش“ جهت قوت بخشیدن به ایمان مسیحیان و برای پاسخ به حملات غیر ایمانداران نوشته شده است. این انجیل ارائه شده تا برخی از روایات و داستانهای کم ارزش و سست بنیاد در مورد عیسی را محو و منفصل کند. لوقا می‌خواست نشان دهد که جایگاه غیر یهودیان در ملکوت خدا بر اساس تعلیم مسیح استوار است.
مقدمه خود انجیل لوقا نشان می‌دهد که لوقا کتاب خود را با هدف یک تفسیر دقیق از وقایع زندگی مسیح و به ترتیب زمانی رویدادها ارائه داده است. به عنوان یک پزشک، لوقا باید به عنوان یک ناظر دقیق نیز آموزش دیده باشد، کیفیتی که برای انجام این پروژه ارزشمند لازم بوده است، و نتیجه آن بخش اول از یک اثر دو جلدی نوشته شده به شخص تیوفلس است، ما می‌دانیم که جلد دوم این اثر همانا اعمال رسولان است.نویسندهلوقا نویسنده این کتاب و یک یونانی و تنها نویسنده غیر یهود در عهد جدید است که از شاگردان عیسی مسیح نیز نبوده است. سبک نگارش لوقا نشان می‌دهد که او یک فرد تحصیل کرده است که به سوابق تاریخی دسترسی داشته است، او با دقت تحقیق کرده و شاگردان و دیگر شاهدان عینی زندگی مسیح را مورد مصاحبه دقیق قرار داده است.
اقامت دو سالۀ او در قیصریه به او این فرصت را داده بود تا به اندازۀ کافی در اورشلیم و جلیل با رسولان و همراهان دیگر عیسی مصاحبت داشته باشد و اطلاعات دست اولی از آنها کسب نماید.
لوقا احتمالا روایت خود را در اوایل سال ۶۰ پس از میلاد نوشته است. هر چند هیچ نامی از لوقا در این کتاب برده نشده است، اما مسیحیان اولیه به اتفاق آرا این کتاب را به او نسبت می‌دهند. یک نوشته باستانی که معرف انجیل است لوقا را به عنوان یک فرد سوری و از اهالی انطاکیه معرفی می‌کند. با استناد به این اطلاعات، ما می‌توانیم استنباط کنیم که لوقا احتمالا یهودی نبوده است؛ پولس نیز در هنگام سلام رساندن به کلیسای کولسیان، نام لوقا را با نام غیر یهودیان دیگر در یک فهرست قرار می‌دهد (۴: ۱۴). اسناد باستانی نشان می‌دهند که لوقا در نهایت در یک شهر یونانی بنام تبس ساکن شده و در سن ۸۴ سالگی در همانجا نیز درگذشته است.
زمینه
انجیل لوقا در قالب یک نامه به مردی به نام تیوفلس (Theophilus) است. لوقا این انجیل را پس از بررسی دقیق تمام حقایق در مورد عیسی مسیح به رشته تحریر درآورد (۱: ۱-۴). لوقا زندگی مسیح را خارج از تولد او و از طریق خدمت، مرگ و رستاخیز او مستند سازی می‌کند. عیسی خدمت خود را در قدرت روح‌القدس انجام داده و خبر خوش نجات را اعلام کرده و بارها شفقت و رحمت خود را به فقرا و مطرود شدگان نشان می‌دهد. او نبوتها را محقق کرده و هدف خود را به پیش می‌برد: ”جستجوی گمشدگان و نجات آنها“. لوقا تاریخچه تولد مسیح را بطور کامل ارائه داده و تنها انجیل لوقاست که تمثیل سامری نیکو و حکایت پسر گمشده را ثبت کرده است. نام لوقا تنها سه بار در کل عهد جدید ذکر شده است: در کولسیان از او به عنوان ”طبیب حبیب“، و در فیلیمون به عنوان ”همکار پولس“ یاد شده، و در دوم تیموتائوس آمده که او در لحظات تاریک شهادت پولس با او همراه بوده است. نکتۀ جالب این است که در هر سه مورد، مرقس نیز با لوقا همراه بوده است.
تاریخچه
لوقا یکی از مبشرین و نویسنده انجیل لوقا و کتاب اعمال رسولان می‌باشد. وی شخصی غیر یهود بوده که سپس به مسیح ایمان آورده است. خود وی می‌گوید که شاهد بر زندگی عیسی مسیح نبوده است. وی پزشک و یکی از همکاران نزدیک پولس و در بسیاری از سفرها همراه او بوده است. در سه رساله پولس (کولسیان، فیلیمون و تیموتائوس دوم) از وی نام برده شده است. وی تنها شخصی است که در دوران زندانی شدن دوم پولس در روم با وی بوده است.
بسیاری از شناسه‌های تاریخی کتاب لوقا بستگی به مستندات تاریخی کتاب اعمال دارد، در واقع کتاب اعمال قبل از مرگ پولس و در نقطه‌ای به پایان می‌رسد که پولس در زندان روم بوده است (۶۸ بعد از میلاد) و حتی قبل از اینکه آزار و اذیت مسیحیان در زمان سلطنت نرون آغاز شود (۶۴ بعد از میلاد). همه این دلایل نشان می‌دهد که انجیل لوقا قبل از کتاب اعمال به پایان رسیده است؛ اما کی و در چه زمانی؟ اعمال ۲۱: ۱۷ می‌گوید که لوقا در آخرین سفر پولس به اورشلیم، وی را همراهی می‌کرده است که این سفر در حدود سال ۵۷-۵۸ پس از میلاد رخ داده است. در نهایت پولس توسط یهودیان دستگیر و مدت دو سال را در زندان قیصریه گذراند. لوقا احتمالا از این فرصت دو ساله برای جمع آوری اطلاعات اولیه جهت نوشتن انجیل خود استفاده کرده است؛ این اطلاعات از آن دسته افرادی جمع آوری شد که خودشان شاهد خدمت، مرگ، و قیام عیسی از مردگان بودند. اگر لوقا به محض جمع آوری اطلاعات، شروع به نوشتن انجیل خود کرده باشد، پس انجیل او باید در حدود
سال ۶۰ پس از میلاد تکمیل شده باشد، درست زمانی که پولس به زندانی در روم انتقال یافت.
کاربرد
همانطور که متی، عیسی را به عنوان یک ”پادشاه“، و مرقس به عنوان یک ”خادم“ به تصویر می‌کشد؛ از اینرو لوقا نیز یک چشم انداز منحصر به فرد از عیسی مسیح به عنوان ”پسر انسان“ ارائه می‌دهد؛ ”پسر انسان“ عبارت مورد علاقه عیسی برای اشاره به خود بود.
کتاب لوقا نوشته شده تا یک تاریخچه دقیق و قابل اعتماد از زندگی عیسی مسیح ارائه دهد. لوقا هدف خود از نوشتن این انجیل را در چهار آیه اول کتابش نشان می‌دهد. او نه تنها به عنوان یک مورخ، بلکه به عنوان یک پزشک، با توجه زیادی به جزئیات، از جمله تاریخ و رویدادهایی پرداخته که در سراسر زندگی مسیح اتفاق افتاده است. موضوعی که لوقا در انجیل خود بر آن تاکید می‌کند همانا انسانیت و اوج کمال عیسی مسیح به عنوان یک انسان است. عیسی انسان کاملی بود که کاملترین قربانی برای گناه به حساب آمد، و بنابراین، کاملترین نجات دهنده برای نوع بشر نیز بود.
جمع بندی
علاقه لوقا به افراد غیر قابل انکار است؛ بسیاری از موارد منحصر به فرد انجیل لوقا شامل تعاملات عیسی با افراد است که شامل جامعه گناهکاران و مطرودین، زنان، و همینطور کودکان می‌شود. لوقا نیز مانند متی و مرقس اشاره به زنی می‌کند که بر پاهای عیسی عطر گرانبها می‌ریزد. اما لوقا تنها نویسنده انجیلی است که اشاره به این واقعیت که در حال حاضر برای همه شناخته شده است می‌کند که او یک زن بدکاره نیز بوده است (لوقا ۷: ۳۷). به شکلی مشابه، ما تنها در انجیل لوقا می‌توانیم مکالمه بین دزدان مصلوب در کنار عیسی را ببینیم، که یکی از آنها از عیسی دفاع می‌کند و وعده فردوس را می‌گیرد. تصویر لوقا از عیسی نشان دهنده خداوند ما بصورت مردی است که وارد خدمت به خدا شده و نسبت به همه مردم بدون در نظر گرفتن جایگاه آنها، شفقت نشان می‌دهد.
