کتاب نحمیا Nehemiah
کتاب نحمیا نیز از جمله کتابهای تاریخی عهد قدیم محسوب شده و شامل ۱۳ فصل و ۴۰۶ آیه می‌شود و ادامه داستان یهودیانی است که از تبعید در بابل به یهودا بازگشتند. بعد از تبعید، اسرائیلیها به نام ”یهودیان“ شناخته میشدند که از واژه یهودا اقتباس شده است.
زرُّبابل هدایت اولین گروه از تبعیدیان را در حدود نود سال قبل به عهده داشت؛ و ماموریت او ساخت دوباره معبد در اورشلیم بود (عزرا فصل ۱-۶). سپس حدود هشتاد سال پس از آن، خود عَزْرا دومین گروه را به طرف یهودا هدایت کرد؛ ماموریت او ایجاد اصلاحات در میان مردم یهودا بود (عزرا فصل ۷-۱۰). و سرانجام، سیزده سال پس از سفر عَزْرا، نحمیا آماده سفر به اورشلیم شد؛ و ماموریت نحمیا بازسازی دیوارهای فرو ریخته اورشلیم بود.
نویسنده
مؤلف این کتاب به درستی معلوم نیست، اما قسمتی از این کتاب بطور یقین توسط خود نحمیا نوشته شده است؛ البته یهودیان بطور سنتی نحمیا را نویسنده این کتاب تاریخی می‌دانند، زیرا اغلب مطالب این کتاب بطور مستقیم از دیدگاه او نوشته شده است. چیز شناخته شده‌ای در مورد گذشته و جوانی نحمیا وجود ندارد و ما او را برای اولین مرتبه در این کتاب تاریخی در زمان بزرگسالی می‌بینیم که مشغول خدمت در دربار خشایار شاه، پادشاه پارس است. این جایگاه معتبر در دربار، چیزی درست از شخصیت نحمیا نشان می‌دهد. گرچه پس از اینکه یهودیان در تبعید اجازه یافتند که به وطن خود باز گردند او همچنان در پارس باقی ماند؛ ولی او بسیار علاقه‌مند به امور در یهودا بود و سرانجام نیز به یهودا بازگشت.
زمینه تاریخی
نحمیا خادم مورد اعتماد اردشیر پادشاه پارس بود؛ او مقام رسمی ساقی دربار را بر عهده داشت و ساقی دربار، مَحرم اسرار پادشاه بود؛ زیرا وظیفه خاص او مربوط به شراب نوشیدن پادشاه میشد، و اول آنرا میچشید تا مطمئن شود که آلوده به سم نیست (نحمیا ۱: ۱۱). نحمیا از نظر خُلق و خو بسیار متفاوت از هم دوره خود عَزْرا بود. زیرا عَزْرا یک شخص آرام و گوشه گیر بود و بیشتر وقت خود را صرف دعا، مطالعه و تعلیم میکرد، اما نحمیا یک شخص عمل کننده و یک رهبر قوی بود که مردم را برای انجام کارهای بزرگ بسیج میکرد. و در واقع او یکی از بزرگترین نمونهها در میان رهبران خداشناس عهد قدیم است.
کتابهای نحمیا و عزرا در ابتدا بصورت یک کتاب واحد و همانند الباقی کتابهای عهد قدیم در اصل به زبان عبری نوشته شده است و چنین استنباط میشد که هر دو کتاب از یک مرجع هستند. اما شواهد موجود نشان می‌دهد که این کتابها بصورت جداگانه نوشته شده ولی در شورای کانُن یهودیان به عنوان یک کتاب در نظر قرار گرفته است. اما سپس افرادی که در ترجمه کتاب عهد قدیم به زبان یونانی نقش داشتند این کتاب را به دو بخش تقسیم کردند.
از اینرو بهتر است هر دو کتاب با هم مطالعه شود؛ در واقع آنها یک داستان واحد را تشکیل میدهند، داستانی که برقرار شدن قوم یهود را بعد از تبعید و در یهودا به تصویر میکشد.
فرایند تاریخی
این کتاب تلاش و مبارزه قوم اسرائیل را برای احیا و بازسازی سرزمین مادری نشان می‌دهد. خشایار شاه، پادشاه پارس در سال ۴۴۵ قبل از میلاد، نحمیا را که یک یهودی و از افراد مورد اطمینان دربار بود جهت بازسازی دیوار حصارهای اورشلیم به یهودا فرستاد. سومین گروه از تبعیدیان یهود با نحمیا به اورشلیم بازگشتند. در اورشلیم نه تنها بین مردم تفرقه بود بلکه مخالفت شدیدی نیز از طرف ساکنان سایر اقوام با طرح احیای دیوار اورشلیم وجود داشت؛ اما نحمیا علیرغم تمامی این مخالفتها، نسبت به بازسازی حصار اورشلیم اقدام کرد.
او با در نظر گرفتن اقدامات دفاعی عاقلانه، با شجاعت آشکار، و با ارائه یک شخصیت نمونه، بر این تهدیدات غلبه یافت. نحمیا هر آنچه را انجام داد که خداوند در قلب او گذاشته بود. وقتی مردم دوباره شروع به سقوط در گناه کردند او از عزرا خواست تا برای مردم از کتاب شریعت بخواند.
نحمیا، عزرا، خشایار شاه، سَنْبَلَّطِ حَرُونی، طُوبِیای عَمُّونی، جَشَمِ عَرَبی، و مردم اورشلیم از شخصیتهای اصلی تاریخ این دوران هستند.
منبع: رازگاه