به طور کلی، الهیات اصلاح شده شامل هر نظام اعتقادی می باشد که ریشه های آن به اصلاحات پروتستان در قرن شانزدهم میلادی برگردد. البته، خودِ اصلاحگرایان، تعالیمشان را در کتاب مقدس دنبال می کنند که این موضوع در عقیده “فقط کتاب مقدس” نمایان است، پس الهیات اصلاح شده یک نظام اعتقادی “جدید” نیست بلکه در صدد ادامه دادن تعالیم رسولان است.
به طور کلی، الهیات اصلاح شده به اقتدار و مرجعیت کتاب مقدس، حاکمیت مطلق خدا، نجات بواسطه لطف خدا از طریق مسیح، و ضرورت بشارت پافشاری می کند. و به خاطر تاکیدش بر عهد خدا با آدم و عهد جدید که از طریق عیسی مسیح ایجاد می شود(لوقا فصل ۲۲ آیه ۲۰)، گاهی اوقات الهیات عهد نامیده می شود.
اقتدار و مرجعیت کتاب مقدس. الهیات اصلاح شده تعلیم می دهد که کتاب مقدس کلام الهام شده و معتبر خداست که برای تمام مقوله های ایمان و عمل، کافی است.
حاکمیت مطلق خدا. الهیات اصلاح شده می آموزد که خدا با نظارت مطلق بر تمامی خلقت حکمرانی می کند. او تمامی وقایع را از پیش مقدر کرده، و از اینرو تحت تاثیر شرایط قرار نمی گیرند. این اراده مخلوق را محدود نمی کند، و از طرف دیگر خدا را بانی گناه نمی سازد.
نجات بواسطه لطف خدا. الهیات اصلاح شده آموزش می دهد که خدا بواسطه لطف و مهربانی خویش، تصمیم به نجات مردم و کشاندن انسان به سوی خودش گرفته است، تا آنها را از دست شیطان و مرگ رها سازد. تعلیم اصلاح شده نجات با کلمه سَرواژه “تگتلپ” نشان داده می شود که به پنج نکته کالوینی نیز معروف است. (این سَرواژه در انگلیسی با واژه TULIP نشان داده می شود که سَرواژه این پنج کلمه انگلیسی هستند:
Total depravity — Unconditional election — Limited atonement — Irresistible grace — Perseverance of the saints
ت — تباهی کامل. انسان کاملاً در وضعیت گناه آلودش درمانده است و زیر خشم خدا قرار دارد و به هیچ طریقی نمی تواند خدا را خشنود سازد. تباهی کامل همچنین بدین معناست که تا زمانی که خدا از روی لطف خود انسان را به سوی شناخت خودش ترغیب نکند، انسان به طور طبیعی در صدد شناخت او نخواهد بود (پیدایش فصل ۶ آیه ۵؛ ارمیا فصل ۱۷ آیه ۹؛ رومیان فصل ۳ آیه های ۱۰ تا ۱۸).
گ — گزینش بی چون و چرا. خدا از ازل تصمیم گرفته است که جمعیت زیادی از گناهکاران را نجات دهد که هیچ کسی نمی تواند تعداد آن را بشمارد (رومیان فصل ۸ آیه های ۲۹ تا ۳۰، فصل ۹ آیه ۱۱؛ افسسیان فصل ۱ آیه های ۴ تا ۶، آیه های ۱۱ تا ۱۲).
ت — تاوان محدود. “رستگاری خاص” نیز نامیده می شود. مسیح تاوان گناه برگزیدگان را بر خود گرفت و بدین وسیله با مرگ خود، بهای گناهان آنها را پرداخت کرد. به عبارتی دیگر، او صرفاً نجات را “ممکن” نساخت، بلکه او واقعاً نجات را برای کسانی که انتخاب کرده بود، کسب کرد (متی فصل ۱ آیه ۲۱؛ یوحنا فصل ۱۰ آیه ۱۱؛ فصل ۱۷ آیه ۹؛ اعمال رسولان فصل ۲۰ آیه ۲۸؛ رومیان فصل ۸ آیه ۳۲؛ افسسیان فصل ۵ آیه ۲۵).
ل — لطف مقاومت ناپذیر. انسان در وضعیت سقوط کرده اش، در مقابل محبت خدا مقاومت می کند، اما لطف خدا در قلب او کار می کند و او را قادر می سازد تا در برابر آنچه پیشتر مقاومت کرده بود تمایل نشان دهد. بدین گونه، لطف خدا در به کمال رساندن کار نجات برگزیدگان شکست نمی خورد (یوحنا فصل ۶ آیه ۳۷، ۴۴؛ فصل ۱۰ آیه ۱۶).
پ — پایداری قدیسان. خدا قدیسانش را از سقوط محافظت می کند؛ از اینرو نجات ابدی است (یوحنا فصل ۱۰ آیه های ۲۷ تا ۲۹؛ رومیان فصل ۸ آیه های ۲۹ تا ۳۰؛ افسسیان فصل ۱ آیه های ۳ تا ۱۴).
ضرورت بشارت. الهیات اصلاح شده تعلیم می دهد که مسیحیان در جهان هستند تا بر روی دنیا تاثیر بگذارند. این تاثیر از نظر روحانی از طریق بشارت دادن و از نظر اجتمایی بوسیله زندگی پاک و بشر دوستانه ایجاد خواهد شد.
مشخصه دیگر الهیات اصلاح شده به طور کلی شامل به جا آوردن دو آیین مقدس (تعمید و شام خداوند)، دیدگاه پایان یافتن هدایای معنوی (هدایا دیگر در کلیسا ادامه ندارد)، و دیدگاه غیرِ دیسپنسِیشنالی (غیر دوره ای) نسبت به کتاب مقدس می شود. کلیساهای اصلاح شده برای نوشته های ژان کالوین، جان ناکس، هولدریخ زویینگلی، و مارتین لوتر ارزش والایی قائل می شوند. اعتراف نامه وست مینستر الهیات سنت اصلاح شده را در بر دارد. کلیساهای مدرن با سنت اصلاح شده عبارتند از پرسبیترینیسم، جماعتی، و برخی از کلیساهای باپتیستی.
