کتاب اعمال رسولان در کل از ۲۸ فصل و ۱۰۰۷ آیه تشکیل شده و در بر گیرنده تاریخ کلیسای اولیه است؛ و بلافاصله پس از قیام عیسی مسیح، یک تاریخچه دقیق، منظم، و با شاهدان عینی، از تولد و رشد کلیسای اولیه و گسترش انجیل برای خوانندگان فراهم می‌کند.
کتاب اعمال رسولان پلی برای نوشته‌های عهد جدید فراهم می‌کند. کتاب اعمال به عنوان جلد دوم کتاب لوقا، پیوندی است پس از آنچه در انجیل لوقا گذشت ”درباره همه اموری که عیسی به عمل نمودن و تعلیم دادن آنها شروع کرد“ و هر آنچه را که مسیح شروع کرد و انجام داد از طریق رسولان موعظه شده و سبب بنا و استقرار کلیسا می‌شود.
نویسنده
نام کتاب اعمال از یک واژه یونانی بنام praxis اقتباس شده و بصورت تحت لفظی به معنای کارها، روشها، رفتار، و عملکرد است. این واژه اغلب در سبک ادبیات مسیحیان اولیه برای توصیف اعمال قابل توجه رسولان و یا دیگر ایمانداران مورد استفاده قرار می‌گرفت. این عنوان دقیقا منعکس کننده مطالب کتاب است که تصویری از یک سری شرح وقایع زندگی رسولان کلیدی به خصوص پطرس و پولس در دهه اول پس از عروج مسیح به آسمان به دست می‌دهد.
در کتاب، نامی از نویسنده ذکر نشده است، اما شواهد و مستنداتی قوی بر نویسنده بودن لوقا وجود دارد. شناسایی لوقا به عنوان نویسنده این کتاب در دوران مسیحیان اولیه با اتفاق نظر مورد تایید بوده است. و بطور واضح ما در کتاب اعمال، توالی انجیل منتسب به لوقا را می‌بینیم، اعمال از همانجا شروع می‌شود که انجیل لوقا تمام شده است. یک نوشته باستانی نشان می‌دهد که لوقا اول پیرو رسولان بوده و سپس با پولس آشنا و همراه شده است؛ و این دقیقا همان چیزی است که کتاب اعمال نشان می‌دهد، با پطرس شروع و با پولس تمام می‌شود. لوقا حتی در قسمت دوم کتاب و در آن قسمتی که به همراه پولس به امپراطوری روم سفر می‌کند به عنوان ضمیر اول شخص جمع شروع به صحبت کرده است (اعمال ۱۶: ۱۰).
زمینه
اعمال رسولان از همان نقطه‌ای آغاز می‌شود که انجیل لوقا به پایان می‌رسد. این کتاب اولین حرکتها و جریانات گسترش انجیل را ثبت می‌کند که شاگردان مسیح آنرا از اورشلیم آغاز و تا یهودا، سامره، و الباقی کشورهای کنار دریای مدیترانه ادامه می‌دهند. داستان از صعود عیسی به آسمان و رویدادهای پنطیکاست شروع می‌شود؛ و همانطور که غیر یهودیان شروع به نشان دادن واکنش مثبت نسبت به انجیل می‌کنند، تمرکز بر پولس و سفرهای بشارتی وی قرار می‌گیرد. در واقع کتاب اعمال پلی بین چهار انجیل و الباقی کتاب عهد جدید است، و نشان می‌دهد که چگونه رسولان کار مسیح را به پیش برده و یک پس زمینه تاریخی برای رومی‌ها از طریق کتاب مکاشفه بر جای می‌گذارند. کتاب اعمال رسولان دومین کتاب از دو کتاب عهد جدید است که توسط لوقا نوشته شده است. این کتاب نیز همانند انجیل لوقا، نامه‌ای است که به یک دوست بنام تیوفلس (Theophilus) نوشته شده است که حدوداً در سال ۶۲-۶۴ پس از میلاد به نگارش درآمده است.
تاریخچه
مباحث و اختلاف نظرها بر سر زمان نگارش اعمال بسیار است اما اگر موارد زیر را در نظر بگیریم می‌توانیم به یک تاریخ تقریبا درست دست پیدا کنیم. اعمال به طور ناگهانی با زندانی بودن پولس در روم که در انتظار قبول درخواست تجدید نظر دادگاه خود از سزار بود به پایان می‌رسد. شایان ذکر است که در تاریخ کلیسای اولیه مسیحی، نه تنها لوقا هیچ ذکری از مرگ پولس نمی‌کند (۶۴-۶۸ پس از میلاد) بلکه به آزار و اذیت مسیحیان در تحت حکومت نرون نیز هیچ اشاره‌ای نمی‌کند (۶۴ پس از میلاد). به احتمال یقین، لوقا کتاب خود را قبل از هر کدام از این رویدادها، تکمیل کرده است؛ حدوداً مابین سال ۶۰ تا ۶۲ پس از میلاد و زمانی که پولس در زندان و منتظر درخواست تجدید نظر در دادگاه خود بود.
کاربرد
لوقا نه تنها از مسیحیت در برابر دولت روم دفاع می‌کرد، بلکه مقصودش دفاع از پولس در مقابل کلیسای غیر یهودیان نیز بود. پولس مکررأ توسط گروههای یهودی مورد حمله قرار می‌گرفت. یهودیان او را رد می‌کنند اما غیریهودیان به وی پاسخ می‌دهند و پیام او به روم می‌رسد. این امکان وجود دارد که قصد لوقا نشان دادن این امر است که مسیحیت یهودی و مسیحیت غیر یهودی می‌توانند در کنار هم به حیات و رشد خود ادامه دهند آنها در رقابت با هم نیستند بلکه در بشارت به جهان به هم پیوند شده‌اند. لوقا هرچند خود شاهد عینی تمامی وقایع نبود اما آنها را بدقت مورد بررسی و تحقیق قرار داده است و با استفاده از یک چهار چوب تاریخی، ادبی، و الهیاتی به ثبت رسانده است.
منبع: رازگاه
